Paranix

Project Description
  • 1
  • Thursday December 22nd, 2016

Baş Biti ve Sirke

Baş Bitleri ve Yumurtaları (Sirkeler), insan vücudunun baş ve takriben saç kısmına yerleşip, saç derisinde kaşıntı ve duyarlılık reaksiyonları ile kendini belli eden, yetişkinleri 2-3mm uzunluğa (Susam çekirdeği boyuna) erişebilen, kanatsız, 6 bacaklı ektoparazitlerdir.

Sirke halinde vücut ısısını kullanarak büyür, 8-9 gün, bazı durumlarda 12 güne kadar bekledikten sonra yumurtayı kırıp ortaya çıkarlar. Bu noktaya kadar sirkenin rengi, saç rengine benzer ve ayırt edilmesi zordur. Sirkeden bit olarak çıktıktan sonra, geriye kalan yumurta artığı beyaz renkli görünür ve yeni yumurtadan çıkmış bitin olgunlaşması 9-12 gün daha sürer. Olgunlaştıktan sonra, saç derisine tutunup, tükürüğü yardımıyla deriden kan emmeye başlar. Dişileri, 3-4 hafta kadar yaşayabilir. Bu tükürük, bitin yarattığı belirtilerin yegâne sebebidir. Tükürüğün, damar genişletici (vazodilatör) ve pıhtı engelleyici (antikoagülant) özellikleri mevcuttur. Kaşınma, bu tükürüğe, kafa derisinin gösterdiği hassasiyet mekanizmasının sonucudur. İlk defa baş bitine maruz kalmış birinde, bu kaşınmanın gözükmesi için 4-6 hafta geçmesi gerekebilir, zira hassasiyetin gelişmesi için bu kadar süre gerekmektedir.

Dişi bir bit her seferinde 200-300 yumurta bırakabilir, bu yüzden kontrol altına alınmazlarsa, çok çabuk bir şekilde sayılarını arttırabilirler.

Tespitinin en kolay ve direkt yolu, saç da canlı bir bitin bulunması ile gerçekleşir. Fakat saç biti, ışığı görünce çabucak saklanan, yakalanması zor bir parazittir. Bu işin kolaylaştırılması için, bit tarağı kullanılması önerilir. Bazı uzmanlar, bitin hareketini zorlaştıran su, yağ, saç kremi gibi maddelerin kullanılmasını tavsiye etmektedir.

Teorik olarak engellenmesi mümkün gözükse dahi, günümüz dünyasında pratik olarak engellenmesi imkânsız gibidir. Çocuklara, birbirlerine yakın durmamayı söylemek veya ortak eşya kullanmaları konusunda uyarmak akılcı olsa da, bütün baş biti enfeksiyonlarını önlemek de çare olmamaktadır. Çocuklara, baş bitinden korkulduğu için baş kıyafetleri (bere, şapka vb. ) takmamalarını söylememek gerekir.

Halk arasında kullanılan, günümüze kadar gelmiş birçok tedavi yöntemi olsa da, günümüzde en etkin tedavinin, bitin nefes almasını engelleyen şampuan veya spreylerin kullanımı ile yetişkin bitlerin öldürülüp, saçta bulunan sirkelerinde, sirke tarağı yardımıyla saçtan uzaklaştırılması ve böylece vücudun parazitten arındırılması olarak kabul edilmiştir.

Saç biti tedavisine, bit varlığından emin olunana kadar başlanmaması gerekir. Uygun bir bit tedavisi, güvenli, zararlı kimyasallarda uzak, reçete olmadan kullanıma hazır, kolay kullanılabilen ve ucuz olmalıdır.

Her ihtimale karşı, saçta kalmış ve gözden kaçmış bir sirkenin varlığı olabileceğinden, 7 gün sonra tedavinin tekrarlanması, emin olunması açısından önemlidir.

 

Referanslar

  1. Barbara L. Frankowski, Joseph A. Bocchini, Council on School Health and Committee on Infectious Diseases ,Pediatrics, 2010, 126 (2), 392-403, http://pediatrics.aappublications.org/content/126/2/392.long